W 2020 roku mija sto lat, od debiutu powieściowego Agathy Christie. Wówczas debiutował również Herkules Poirot – jeden z najsłynniejszych detektywów w literaturze. Z tej okazji Wydawnictwo Dolnośląskie postanowiło wznowić dziesięć najlepszych kryminałów z jego udziałem. Wśród nich nie mogło zabraknąć i „Śmierci na Nilu”.
Agatha Christie przeszła do historii literatury jako „Królowa Kryminałów”. W czasach, gdy kryminały traktowano z pewnym lekceważeniem, ona osiągnęła spektakularny sukces, tworząc świetne książki. Ten sukces trwa do dzisiaj. Jej powieści nieprzerwanie można znaleźć na księgarnianych półkach. Sięgają po nie kolejne 
pokolenia czytelników i twórców (dla których są inspiracją). Pojawiają się ich nowe ekranizacje. Postacie stworzone przez Christie na trwałe weszły do kanonu literatury światowej (zresztą sama Christie niedawno stała się bohaterką całkiem niezłej serii kryminalnej).
Wydawnictwo Dolnośląskie z okazji przypadającego w 2020 roku jubileuszu Agathy Christie postanowiło wznowić dziesięć najlepszych kryminałów z udziałem Herkulesa Poirota. Niezapomniane tytuły, eleganckie wydania, twarda oprawa, czytelna czcionka, świetny szkic krytycznoliteracki autorstwa prof. Anny Gemry w charakterze posłowia – Królowa Kryminałów niewątpliwie na to zasłużyła! Jako jedną z pierwszych powieści wznowiono Śmierć na Nilu. Nic dziwnego – od lat nie traci na popularności. Kolejna jej ekranizacja (już trzecia – obok możecie obejrzeć kadry z dwóch poprzednich) trafi do kin w przyszłym roku.
Długo będzie trzeba czekać na morderstwo – za to przez pierwsze dwanaście rozdziałów stajemy się świadkami
pełnego napięcia dramatu obyczajowego. Dwudziestoletnia Linnet Ridgeway, gwiazda kronik towarzyskich, dziedziczka niewyobrażalnej fortuny jest piękna, niezależna, imponująco bogata i przedsiębiorcza, ma świetne perspektywy (odnajduje swoje miejsce na ziemi w wiejskim dworze Wode Hall, rozważa małżeństwo z pewnym lordem, planuje kolejne korzystne inwestycje). Świat dla takich jak ona to kraina czarów wypełniona drogimi zabawkami. Ona sama – otoczona szacunkiem i podziwem – jest kimś w rodzaju niedostępnej bogini. „To niesprawiedliwe, że niektórzy ludzie mają wszystko” – komentuje to jedna z bohaterek.
A potem Linnet poznaje Simona Doyle’a, administratora obdarzonego chłopięcym urokiem. Mamy tu do czynienia ze znaną baśnią á rebours, bo tu Kopciuszek jest biednym mężczyzną, a ona ma miliony. Nie jest to jednak piękna baśń. Linnet odbija narzeczonego przyjaciółce Jaqueline de Bellefort, która nie może się z nią równać ani urodą, ani bogactwem. Jackie ma jednak temperament. Wyrusza w podróż za nowożeńcami, uprawiając czysty stalking. Ci troje w końcu spotkają się w Egipcie, a napięcie zbliży się do zenitu. Linnet, egoistyczna księżniczka z milionami – nagle zobaczy inną stronę świata. Podświadomie zdaje sobie sprawę, że wisi nad nią fatum:
„- Wszystko napawa mnie lękiem – rzekła. – Nigdy dotąd nie doznawałam podobnych uczuć. Te dzikie skały, straszne i ponure pustkowie. Dokąd płyniemy? Co będzie z nami dalej? Boję się, proszę mi wierzyć. Wszyscy mnie nienawidzą. Nie przeżywałam jeszcze czegoś podobnego. (…) To straszne uczucie być otoczoną ludźmi, którzy mnie darzą nienawiścią. (…) Czym się to wszystko skoczy? – dodała szorstko. – Jesteśmy zamknięci. Niczym w pułapce. Nie ma stąd wyjścia. Trzeba brnąć dalej. Sama nie wiem, gdzie teraz jestem…”.
Sytuacja robi się coraz bardziej klaustrofobiczna. Simon, Linnet oraz Jacqueline spotykają się na luksusowym statku Karnak. To właśnie na środku Nilu, w zamknięciu, dopełni się ta historia. Konwenanse i angielska powściągliwość ustąpią długo tłumionym emocjom. Padnie kilka strzałów. Jedna z kul zrani Simona, druga zakończy życie Linnet Ridgeway Doyle – życie jak z bajki. Gdzie tu kryminał, skoro rozwiązanie wydaje się oczywiste? To Jackie wykończyła rywalkę. Problem w tym, że w żadnym wypadku nie mogła to być ona. Okazuje się, że pasażerowie Karnaka nie zawsze życzyli Linnet dobrze. Kto pociągnął za spust? Śledztwo poprowadzi oczywiście Herkules Poirot.
Co decyduje o tym, że powieści Christie są czytane do dzisiaj? Zawikłane intrygi? Na pewno. Zaskakujące 
rozwiązania? Oczywiście. Czytelnik, dostający na tacy wszystkie wskazówki, a zatem sam sprowadzony do roli detektywa – jasne, cóż to za frajda! Ale poza tym? Myślę, że Agatha Christie zdawała sobie sprawę, że sam wątek kryminalny to za mało. Dbała o detale opisywanego świata, zaludniała swoje powieści wyrazistymi postaciami, takimi, które były obecne w angielskim społeczeństwie w jej czasach. To dlatego z jej książek można się bardzo wiele dowiedzieć o przed- i powojennej Anglii. Niebezzasadne wydaje się też to, że większość z tych historii ma drugie dno. Śmierć na Nilu to nie tylko mroczna wersja baśni oparta na motywie trójkąta miłosnego. To także powieść o pozornym bogactwie. Takie bogactwo ma tu wiele twarzy. Linnet rzuciła sobie świat do stóp, ale jej miliony, jej uroda – to wszystko ściąga na nią nienawiść. Pasażerowie Karnaku także są bogaci tylko pozornie. Przedwojenni reprezentanci wyższych sfer dbają o swój wizerunek, trzymają się konwenansów, wydają się zadowoleni z życia. Jednak w toku powieści maski zostaną zdarte, a prawda ujawniona. Toksyczne więzi, alkoholizm, kleptomania, malwersacje finansowe, zuchwałe kradzieże na wielką skalę – sporo tu zbrodni, sporo brudnych sekretów. Czyta się to z fascynacją – nawet jeśli znamy odpowiedź na kryminalne pytanie fabularne, czyli: kto zabił?
Cieszę się, że mogę się z wami dzielić moją fascynacją twórczością jednej z moich ukochanych pisarek. Może znacie książki Królowej Kryminałów, ale jeśli dopiero poznacie – zazdroszczę wam tej czytelniczej przygody.
Źródło cytatów: Agatha Christie, Śmierć na Nilu, tłum. Natalia Billi, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2019.
Źródło grafiki: https://www.imdb.com/title/tt0406516/mediaviewer/rm4081574912 i https://www.imdb.com/title/tt0077413/mediaviewer/rm1664863232