Bo bohater składa się z oczu i włosów…

…czasem jeszcze poznajemy jego wzrost – i na tym często kończy się opis postaci. Spotykam się z tym we współczesnych książkach, czy w pracach kursowych. Zobaczcie, jak zareagowała na podobny opis inna pisarka i nauczycielka pisania.

Bezimienną narratorką powieści Przyjaciel Sigrid Nunez jest pisarka i nauczycielka pisania. Omawia projekty literackie studentów. W jednej ze scen krytykuje zbyt powierzchowne opisy.

„- Mówi pan, że bohaterka jest zbyt prawdziwa? – pytam, choć rozumiem, co chce mi przekazać Carter.
Bohaterka, o której rozmawiamy, to dziewczyna o rudych włosach i zielonych oczach, która zaprzyjaźnia się z pewną blondynką o niebieskich oczach, ale wkrótce odkrywa, że facet, którego blondynka właśnie rzuciła, to ten sam, z którym rudowłosa zaczęła się spotykać. Kolor oczu i włosów faceta nie jest podany, lecz autor zaznacza wysoki wzrost. Później inna moja studentka, którą nazwę Viv, powie, że chciałaby wiedzieć, czy dziewczyna również jest wysoka”. (…)

Trochę to powierzchowny opis, prawda? Zobaczcie, jak potoczyła się ta dyskusja:

„- Chcę powiedzieć – mówi dalej Carter – że ja znam tę dziewczynę. Mogę pani dokładnie opowiedzieć, jak ona wygląda.
Jak to możliwe? Jedyne, co mogłabym powiedzieć o wyglądzie tej dziewczyny, to informacja od Jane: kolor oczu, kolor włosów – tak studenci zwykle opisują bohatera, jakby opowiadanie było spisem danych, informacją o posiadaniu prawa jazdy. To tak powszechne, że zaczęłam myśleć, że studenci chyba uważają, że powiedzieć zbyt dużo o bohaterze jest niegrzecznie, może być uznane za naruszenie prywatności, najlepiej więc pozostać tak dyskretnym – czyli niekonkretnym – jak to możliwe. Na przykład student opisujący Cartera napisałby, że ten ma brązowe oczy, ale nie wspomniał o tatuażu przedstawiającym drut kolczasty wokół szyi ani o tym, jak nieustannie pociera nadgarstek obolały od ciągłego przygotowywania kawy w Starbucksie znajdującym się na terenie kampusu. Wspomniałby kręcone brązowe włosy, ale nie to, że są niemal zawsze, bez względu na temperaturę, zakryte czarną, dzianinową czapką. Pewnie pominąłby nawet tarcze wielkości srebrnej dolarówki w uszach. Nie mogę na nie patrzeć, nie wzdrygając się.
– Mogę pani wszystko o niej opowiedzieć – mówi Carter.
Dla mnie główna bohaterka jest niewyraźna i szara jak ten włos, który właśnie strzepnęłam z rękawa”.

Przyznam, że bardzo często spotykam się z podobnymi problemami na kursach. Opisy postaci sprowadzają się do opisu koloru włosów i oczu. Ponadto zamiast pełnokrwistego opisu często otrzymujemy informacje o wyglądzie bohatera wplecione dziwacznie w tekst na zasadzie: „spojrzał na nią swoimi piwnymi oczami” czy „potrząsnęła ciemnymi włosami”.

Pamiętajcie, opisami można naprawdę zabłysnąć, a właściwie przedstawiony bohater lepiej trafi do waszego czytelnika.

Chcecie się dowiedzieć więcej? Tworzeniu opisów został poświęcony jeden z wykładów Kursu Inspiracje. Najbliższa edycja rusza już 12 lutego:

http://www.pasjapisania.pl/kurs-inspiracje.html

Zapraszamy!

Źródło cytatów: Sigrid Nunez, Przyjaciel, tłum. Dobromiła Jankowska, Wydawnictwo Pauza, Warszawa 2019.