Kanadyjska pisarka Lucy Maud Montgomery jest najbardziej znana jako twórczyni serii o Ani z Zielonego Wzgórza. Napisała także szereg innych książek – w tym w trylogię o Emilce z Księżycowego Nowiu. Ta bohaterka ma wielkie aspiracje literackie – i osiąga spory sukces.
Seria Lucy Maud Montgomery o Emilce Byrd Starr z Księżycowego Nowiu (bądź – w zależności od tłumaczenia – Srebrnego Nowiu) nigdy nie osiągnęła takiej popularności jak cykl o Ani z Zielonego Wzgórza. Trochę szkoda, bo w wielu aspektach wydaje się ciekawsza, nie tylko ze względu na bardziej autobiograficzny charakter. W pierwszym tomie cyklu osierocona, wrażliwa Emilka jako mała dziewczynka zostaje przygarnięta przez nieznanych krewnych i zabrana do Księżycowego Nowiu. Choć musi się przyzwyczaić do surowych zasad, nieoczekiwanie znajduje tu swoje miejsce. Marzy o pisaniu.
I właśnie w dużej mierze o jej pisarskiej drodze traktuje drugi tom trylogii – Emilka szuka swojej gwiazdy (znany też pod innymi tytułami: Emilka dojrzewa czy Emilka dorasta). Tytułowa bohaterka wyjeżdża do w Shrewsbury, aby zdobyć wykształcenie. Mieszka w domu apodyktycznej ciotki Ruth Dutton. Musi się mierzyć z wieloma wyzwaniami codzienności, ale przeżywa też sporo przygód. Próbuje także pisać, choć jej droga pisarska nie jest łatwa – pierwszy nauczyciel pozostaje bardzo wymagający, ciotka Elżbieta, która nie pochwala pisania (uważa je za „niemądry (…) nawyk marnowania czasu i papieru”), stawia zapewne niezrozumiałe dla dzisiejszego czytelnika obostrzenia, wiersze czy opowiadania nie od razu doczekują się publikacji w gazetach. Mimo wszystko główna bohaterka szlifuje warsztat (walczy na przykład z pretensjonalną kursywą), uważnie obserwuje rzeczywistość, stara się pisać regularnie. Jej praca w końcu przynosi efekty.
Jej portret jako młodej aspirującej pisarki jest bardzo wiarygodny. Te ciągłe wahania – od natchnienia, do zniechęcenia (jak Emilka zdradza w swoim pamiętniku, gdy kolejny wiersz zostaje zwrócony: „Czuję się okropnie. Nie przypuszczam, abym potrafiła kiedykolwiek napisać coś naprawdę dobrego. A właśnie, że potrafię. Pewnego dnia ten magazyn z radością przyjmie moje utwory”), któż tego nie zna? Z czasem Emilka uczy się też pisarskiej pokory – wie, że potrzeba jej czasu, aby się rozwinąć, „gdyż inną rzeczą jest nocny, ekstatyczny pościg za ideą, inną zaś przelanie jej na papier w sposób, który choć w jednej dziesiątej odda jej pierwotny urok i znaczenie”. Jednak Emilka ma w sobie wciąż to budujące przekonanie będące motorem jej twórczych działań: „Nie potrafię nie pisać (…), mam to we krwi”.
Sama Montgomery ujawnia też sporo cudnego dystansu do pisania. Spójrzcie na ten ironiczny fragment z pamiętnika Emilki: „Wiosną mam większą ochotę na pisanie poezji niż w jakiejkolwiek innej porze roku. Pan Carpenter każe mi zwalczać ten impuls. Mówi, że wiosna jest odpowiedzialna za więcej bredni niż cokolwiek innego w Bożym wszechświecie”. Albo ten: „Wczorajszej nocy w łóżku wymyśliłam kilka przepięknych tytułów dla książek, które zamierzam napisać w przyszłości: Dama wysokiego rodu, Wierny przysiędze, O, bladolica Małgorzato (zaczerpnęłam to z Tennysona), Kasta Vere de Vere (jak wyżej) oraz Królestwo nad morzem. Gdybym jeszcze miała do nich odpowiednie pomysły!”
Czytałem drugi tom perypetii Emilki Byrd Starr pół życia temu i nie doceniłem go. Teraz z tym większą przyjemnością przeniosłem się do tej historii. Emilka szuka swojej gwiazdy to jedna z najlepszych książek, jakie wyszły spod pióra Montgomery. Fabuła jest spójna, wątki ciekawe, humor błyskotliwy, postaci dobrze zarysowane. Przekonuje przede wszystkim tytułowa bohaterka jako spełniająca swoje marzenia pisarka. Emilka i dziś może być jedną z tych zrodzonych z fikcji ikon literatury, dodającą wiary w siebie tym, którzy dopiero marzą o pisaniu, nieśmiało próbują swoich sił w piórze. Poznajcie ją.
Źródło cytatów: Lucy Maud Montgomery, Emilka szuka swojej gwiazdy, tłum. Ewa Horodyńska, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2015.
Źródło grafiki: https://lucy-maud-montgomery.fandom.com/wiki/Emily_Byrd_Starr