Jak można zwyczajnie funkcjonować, gdy nieustannie towarzyszy ci ból? Z ciągłym bólem mierzy się Ada – główna bohaterka najnowszej powieści Agaty Suchockiej „O jeden krok za daleko”. Tylko jaki to ból? Co go spowodowało? I czy można go pokonać?
Dawniej Adrianna Gerwin – główna bohaterka O jeden krok za daleko Agaty Suchockiej – miała konkretny pomysł na siebie. Uwielbiała jeździć konno, uczyniła z tego sposób na życie. Wydawało się, że wszystkie inne relacje, projekty są jedynie dodatkiem – nawet małżeństwo i macierzyństwo. Ada osiągała pierwsze znaczące sukcesy, stała się mistrzynią kraju w ujeżdżaniu, zrobiła się sławna, snuła śmiałe marzenia. Miało być coraz piękniej. Nagły wypadek zmienił wszystko – przekreślił to, co wydawało się oczywiste.
„Jeden niefortunny krok konia przekreślił jej karierę, jedno potknięcie cholernego, tępego zwierzaka, ta jedna chwila, w której na sekundę straciła kontrolę i pozwoliła zdecydować za siebie. W tamtym momencie nie wiedziała jeszcze, że utraci nie tylko karierę, ale praktycznie całe dalsze życie, które po wypadku rozpadło się, a ona nawet już nie próbowała poskładać go w jakąkolwiek sensowną całość”.
Adę poznajemy, kiedy jej życie się rozpadło. Świat zapomniał o Adriannie Gerwin. Dawniejsza mistrzyni w ujeżdżaniu porusza się z trudem („Nieustannie towarzyszył jej ból”). Własne cierpienie, tak fizyczne, jak i psychiczne, próbuje utopić w alkoholu, zagłuszyć silnymi lekami. Mieszka w prowincjonalnym miasteczku, którego szczerze nie znosi. Długo czuje się lepsza od swojego aktualnego otoczenia, ale jest na tyle inteligentna, aby zdawać sobie sprawę, że niebezpiecznie zbliża się do poziomu ludzi, którymi pogardza. Jej relacje z matką nie są najlepsze. Nie umie się także porozumieć z dorastającą córką Natalią – cierpienie Ady oddaliło je od siebie. Tymczasem na horyzoncie pojawia się tajemniczy Robert – mężczyzna po przejściach. Co się stanie, gdy ścieżki tych dwojga się zbiegną? Okazuje się, że i on jest ofiarą tytułowego „jednego kroku za daleko”.
Ada żyje w permanentnym stanie beznadziejności. Pozostaje bierna i wroga wobec wszystkich. Agacie Suchockiej udało się stworzyć bohaterkę odpychającą, nieprzystępną, a zarazem taką, której nie sposób nie współczuć. Bohaterkę, która po części sama zapracowała sobie na obecny stan rzeczy – nie dlatego, że doznała tragicznego w skutkach wypadku, ale przez to, że od dawna traktowała najbliższych ludzi przedmiotowo (choć i to ma swoje uzasadnienie w jej biografii. Trudno tu o łatwe, jednoznaczne oceny postaci). Poświęciła relacje w imię tak zwanej „słusznej sprawy”, a wkrótce to poświęcenie uderzyło w nią rykoszetem.
Wbrew pozorom O jeden krok za daleko to nie romans, choć wątek miłosny jest ważnym elementem fabuły (a Agata Suchocka mruga do czytelnika, konfrontując w myślach bohaterki przedstawioną historię z typowym harlekinem). To raczej powieść obyczajowo-psychologiczna o tym, że nie ma gotowych planów na życie. To także książka o potędze przypadków, które mogą te plany przekreślić. Ada wierzyła, że dzięki wytrwałości osiągnie sukces, na który uczciwie pracowała – nie było dla niej innej drogi. Robert sądził, że będzie szczęśliwy – miał ku temu wszelkie powody. Nawet Adrian, były mąż Ady, rozwijał się, ale musiał zrezygnować ze sportowej kariery. Przypadki zmieniły bieg spraw. Adrian umiał się przystosować, Robert szukał ratunku, tylko Ada utknęła w miejscu, jakby była zupełnie unieruchomiona. Nic dziwnego, że kiedy poznaje Roberta, zaczyna odżywać, otwiera się na coś nowego – i nie chodzi tu tylko o miłość. Jest gotowa zrobić kolejny krok.
Jak poukłada się ich wspólna historia? Czy jakaś w ogóle będzie? Przekonajcie się. O jeden krok za daleko to powieść pełna dramatyzmu, ale też bardzo ciepła, dająca nadzieję, miejscami wzruszająca. Bohaterowie są wiarygodni, śledzi się ich losy z ciekawością. Sytuacje, w których znaleźli się Ada i Robert są na tyle życiowe, że czytelnikowi łatwo przyjdzie postawić się na ich miejscu. Tak, to literatura skłaniająca do refleksji.
Źródło cytatów: Agata Suchocka, O jeden krok za daleko, Wydawnictwo Replika, Poznań 2020.